Zagraniczny zakład a dokumentacja cen transferowych

Od 2013 r. regulacje ustaw o podatkach dochodowych dotyczące dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi generują obowiązek sporządzenia tzw. dokumentacji cen transferowych również przez podatników prowadzących działalność przez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, w tym także w zakresie transakcji pomiędzy tymi podatnikami a ich zagranicznym zakładem położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przypisanych do tego zagranicznego zakładu.

Mając na uwadze poważne zmiany dotyczące dokumentacji cen transferowych zrealizowane przez ustawodawcę z dniem 1 stycznia 2017 r. powstają wątpliwości dotyczące ustalenia progów dokumentacyjnych oraz zakresu obowiązku dokumentacyjnego dla podatników będących nierezydentami i prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakład zagraniczny, w zakresie regulowanym powyżej przytoczonym art. 9a ust. 5a UoCIT.

Znaczne obiekcje mogą budzić w szczególności dyspozycje art. 9a ust. 1-5 UoCIT, które określają w szczególności progi w odniesieniu do podatników, jak również progi w odniesieniu do transakcji jednego rodzaju lub zdarzeń jednego rodzaju, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt 1 UoCIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r., do sporządzenia dokumentacji podatkowej obowiązani są podatnicy, których poziom przychodów lub kosztów (oczywiście w rozumieniu przepisów o rachunkowości) przekroczył w roku poprzedzającym rok podatkowy limit wynoszący 2 mln EUR (przeliczony wg. kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy):
• dokonujący w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 UoCIT (powiązania kapitałowe bezpośrednie, kapitałowe pośrednie, osobowe, rodzinne), mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty), lub
• ujmujący w roku podatkowym w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. art. 11 ust. 1 i 4 UoCIT, mające istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty).

W związku z powyższym, progi dokumentacyjne (local file – 2 mln EUR, CIT-TP i analiza porównawcza – 10 mln EUR, master file – 20 mln EUR) w mojej ocenie należy odnosić do przychodów lub kosztów podatnika będącego nierezydentem, ale jedynie w zakresie w jakim przychody te lub koszty przypisane są do jego zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Konsekwentnie, podkreślić należy, iż dyspozycja przepisów UoCIT w zakresie progów dokumentacji TP nie powinna być stosowana do przychodów lub kosztów generowanych przez całego podatnika będącego nierezydentem, ale jedynie do tych które zostały wygenerowane przez podatnika w wyniku działalności jego zakładu zagranicznego położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym bez znaczenia dla zakładu pozostają przychody lub koszty osiągnięte przez jednostkę macierzystą wraz z jej wszystkimi zagranicznymi zakładami położonymi w różnych państwach.

Moja ocena wynika z faktu, iż podatnik niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, nie mieści się w ramach hipotezy art. 9a ust. 1 UoCIT, ponieważ jako podmiot zagraniczny nie wykazuje przychodów lub kosztów w rozumieniu przepisów o rachunkowości – tym samym nie może zostać nałożony na niego przedmiotowy obowiązek. Jednocześnie zgodnie z art. 9a ust. 7 zd. 2 UoCIT, oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji podatkowej może podpisać osoba upoważniona do reprezentanta zagranicznego zakładu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tj. osoba, która może nie mieć informacji o wszystkich transakcjach realizowanych przez jednostkę macierzystą.

Na zasadność powyższego wskazuje ponadto fakt, iż odmienne stanowisko (tj. przyjęcie, iż progi dokumentacyjne mają zastosowanie dla przychodów lub kosztów obliczonych na podstawie wszystkich przychodów lub kosztów podatnika niemającego siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – jednostka macierzysta + wszystkie zagraniczne zakłady) skutkowałoby wystąpieniem obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla transakcji lub zdarzeń jednego rodzaju, wobec których nie powstał w Polsce obowiązek podatkowy a podatnik nie był świadom nawet ich wystąpienia (gdyż byłyby to transakcje realizowane pomiędzy podmiotami powiązanymi bez udziału polskiego podatnika).

Powyższe doprowadzałoby zatem do postawienia wobec podatników prowadzących działalność przez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, nieadekwatnych czy nawet nadmiernie uciążliwych obciążeń dokumentacyjnych. Tym samym powyższe, błędne stanowisko generowałoby bezprzedmiotowy wymóg sporządzenia dokumentacji cen transferowych, a sam obowiązek nie mógłby zostać prawidłowo wykonany w związku z brakiem możliwości potwierdzenia kompletności sporządzonej dokumentacji podatkowej.

W mojej ocenie głównym celem projektodawcy wprowadzenia art. 9a ust. 5a do UoCIT było podkreślenie, iż oprócz typowych transakcji jednego rodzaju lub innych zdarzeń jednego rodzaju realizowanych przez podatnika poprzez jego zagraniczny zakład położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. z podmiotami powiązanymi z podatnikiem, zakład ten jest zobowiązany także do sporządzenia dokumentacji podatkowej dla transakcji jednego rodzaju realizowanych pomiędzy tym zakładem a jego jednostką macierzystą (w tym w zakresie zasad przypisywania przychodów lub kosztów jednostki macierzystej do tego zakładu). Konsekwentnie, uważam, iż błędem jest określanie odrębnych zasad ustalania progów dokumentacyjnych dla podatników będących nierezydentami i prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakład zagraniczny.

Podsumowując, próg dokumentacyjny, o którym mowa w art. 9a ust. 1 pkt 1 UoCIT (a także oczywiście pozostałe progi dla celów dokumentacji TP) należy wyłącznie odnosić do przychodów lub kosztów generowanych przez zagraniczny zakład położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a nie do wszystkich przychodów lub kosztów podatnika niemającego siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Tym samym, obowiązkiem dokumentacyjnym nie są w konsekwencji objęte wszystkie transakcje jednego rodzaju lub inne zdarzenia jednego rodzaju realizowane przez podatnika niemającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, a jedynie te które związane są z jego zagranicznym zakładem położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Mateusz Cedro
Senior Associate
Kancelaria Podatkowa ADN

Nie przegap istotnych zmian!
Ceny transferowe 2018 »

Kancelaria Podatkowa ADN specjalizuje się w kompleksowym sporządzaniu dokumentacji cen transferowych, uwzględniając w szczególności problematykę odzyskiwania utraconej dokumentacji za lata nieobjęte okresem przedawnienia.
Skontaktuj się z nami! ✆  (22) 208 28 88 ✉ biuro@adn.pl ⇒ www.adn.pl