Zatrudnianie małoletnich jest w Polsce coraz częściej spotykane, szczególnie w okresie letnim. W stosunku do osób, które nie ukończyły 18 roku życia, możliwe jest zastosowanie umowy o pracę (jeżeli osoba ta ukończyła lat 16, a wskazana umowa ma na celu przygotowanie zawodowe lub rzemieślnicze) lub umowy zlecenia/umowy o dzieło, jeżeli osoba ta ukończyła 13 lat. Nie jest możliwe zawarcie umowy cywilnoprawnej z osobą poniżej 13 roku życia, gdyż taka osoba nie posiada zdolności do czynności prawnych (art. 12 KC). Moment ukończenia lat 13 uznaje się za moment, w którym małoletni zyskuje ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a co za tym idzie, może zawierać umowy cywilnoprawne (art. 15 KC).

Kto może zawrzeć umowę cywilnoprawną z małoletnim?

Zgodnie z artykułem 304 KP małoletni, który nie ukończył 16 lat może zawrzeć umowę zarobkową, z podmiotami działającymi w sektorze artystycznym, kulturalnym, sportowym lub reklamowym. Jednak zatrudnienie małoletniego wymaga dodatkowej zgody właściwego inspektora pracy, w postaci zezwolenia na zatrudnienie dziecka. Do wydania takiego zezwolenia, konieczne jest przedstawienie pisemnej zgody rodzica lub opiekuna, opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej o braku przeciwwskazań w tym zakresie, orzeczenia lekarskiego dopuszczającego możliwość podjęcia zatrudnienia, opinii dyrektora szkoły, do której uczęszcza dziecko, która stwierdza, że zawarcie umowy cywilnoprawnej nie będzie stanowić przeszkody w realizacji obowiązku szkolnego.

Co jest wymagane do zawarcia umowy z małoletnim?

Każdorazowo podczas zatrudniania osoby małoletniej, wymagane jest zezwolenie rodzica lub opiekuna na podjęcie pracy zarobkowej przez dziecko. Pozwolenie to nie musi przyjmować formy pisemnej, jednak ze względu na skuteczność dowodową, zalecane jest zastosowanie takiej formy. W przypadku, gdy obydwoje z rodziców sprawują pełnię władzy rodzicielskiej, do podjęcia zatrudnienia przez małoletniego, wystarczająca jest zgoda jednego z rodziców. Warto pamiętać również o tym, że na osoby małoletnie nałożony jest obowiązek szkolny, który trwa do momentu ich wkroczenia w dorosłość. W związku z tym, uczniowie nie podlegają dodatkowym składkom na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Co z podatkiem?

Rozliczenie podatkowe małoletniego, który został zatrudniony w oparciu o umowę cywilnoprawną stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W związku z tym jego rozliczenie powinno nastąpić w ramach druku PIT-37, wypełnionego na dane małoletniego, a podpisanego przez rodzica lub opiekuna prawnego. Płatnik zatrudniający małoletniego powinien pobrać zaliczki na poczet podatku w wysokości 18% podstawy opodatkowania.