Michał Krawczyk – ekspert podatkowy, Wspólnik w Kancelarii KrafTax Sp. z o.o. W branży podatkowej od 1999 r. W latach 1999 – 2014 pracownik organów podatkowych, w tym 4 lata pracy w Izbie Skarbowej we Wrocławiu w dziale podatku VAT oraz 11 lat pracy w kontroli podatkowej. Od roku 2014 współpracuje z kancelariami podatkowymi oraz prowadzi własną działalność gospodarczą. W latach 2008 – 2014 współtworzył i prowadził szkolenia w ośrodkach szkoleniowych Ministerstwa Finansów oraz w ramach Centrum Edukacji Zawodowej Resortu Finansów. Ukończył Szkołę Coachów Biznesu oraz Szkołę Trenerów Biznesu. Autor i współautor publikacji podatkowych.

I. Samochody w Firmie – definicje ustawowe:

1. Definicja pojazdu samochodowego w rozumieniu ustawy o VAT:
a) pojazd samochodowy – co to oznacza? Samochody i inne pojazdy mieszczące się w definicji zawartej w ustawie o VAT,
b) definicja pojazdu samochodowego w ustawie o VAT a definicja pojazdu samochodowego w przepisach prawa o ruchu drogowym,
c) pojazdy inne niż samochody osobowe i ciężarowe – czy mieszczą się w definicji pojazdu samochodowego (rowery, motorowery, motocykle, autobusy, quady itp.),
d) pojazdy niemieszczące się w definicji pojazdów samochodowych w rozumieniu przepisów o VAT.

2. Definicja samochodu osobowego w rozumieniu ustaw o CIT i PIT:
a) samochód osobowy – co to oznacza? Samochody i inne pojazdy mieszczące się w definicji samochodu osobowego w rozumieniu przepisów o PIT/CIT,
b) definicja samochodu osobowego w ustawach PIT/CIT a definicja pojazdu samochodowego w ustawie o VAT,
c) definicja samochodu osobowego w ustawach PIT/CIT a definicja samochodu osobowego w przepisach prawa o ruchu drogowym,
d) pojazdy inne niż samochody osobowe i ciężarowe – czy mieszczą się w definicji samochodu osobowego w rozumieniu przepisów PIT/CIT?
e) samochody i inne pojazdy niemieszczące się w definicji samochodu osobowego w rozumieniu przepisów PIT/CIT.

II. Samochody w Firmie a rozliczenie podatku VAT:

1. Odliczenie 50% VAT w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi:
a) które wydatki podlegają ograniczeniu odliczenia VAT?
b) możliwość odliczenia 100% dla niektórych wydatków, pomimo generalnego ograniczenia odliczenia,
c) czy ograniczenie odliczenia dotyczy importu towarów oraz importu usług?

2. Pojazdy, dla których możliwe jest 100% odliczenia VAT – pojazdy samochodowe, które zgodnie z ustawą o VAT uznane są za używane wyłącznie do działalności gospodarczej:
a) pojazdy nie ujęte w definicji pojazdu samochodowego w rozumieniu ustawy o VAT,
b) pojazdy samochodowe, których konstrukcja wg przepisów o VAT sprawa, że używane są wyłącznie do działalności gospodarczej (brak konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu):
• pojazdy samochodowe, których konstrukcja jest opisana w ustawie o VAT (pojazdy VAT-1a, VAT-1b oraz VAT-2, a także inne nietypowe pojazdy),
• pojazdy samochodowe, których konstrukcja jest opisana w rozporządzeniach (bankowozy, pojazdy pogrzebowe oraz pomoc drogowa),
• przesłanki formalne i dokumenty konieczne do możliwości korzystania z pełnego odliczenia VAT,
• opóźnienie związane z pozyskaniem odpowiednich dokumentów a prawo do pełnego odliczenia VAT – różnica w wykładni prezentowanych przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne.
c) pojazdy samochodowe zgłoszone na formularzu VAT-26, dla których prowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówka):
• obowiązek ustanowienia zasad korzystania z pojazdów samochodowych, które uniemożliwiają ich wykorzystanie do celów innych niż działalność gospodarcza,
• obowiązek złożenia informacji VAT-26 lub jej aktualizacji – termin złożenia oraz termin aktualizacji,
• termin złożenia VAT-26 w przypadku używania pojazdu do celów działalności gospodarczej od pierwszego wydatku a termin złożenia VAT-26 w przypadku zmiany przeznaczenia,
• wykup z leasingu auta zgłoszonego wcześniej na VAT-26 – czy wymagana jest aktualizacja VAT-26?
• sprzedaż samochodu zgłoszonego na VAT-26 – czy obowiązkowa jest aktualizacja VAT-26?
• zasady prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu,
• ewidencja przebiegu pojazdu jako księga podatkowe – konsekwencje nieprawidłowego prowadzenia,
• prawidłowe wpisy w ewidencji przebiegu pojazdu,
• system geolokalizacji (monitorowania) pojazdów a wpisy w ewidencji przebiegu pojazdów,
• karta drogowa a wpisy w ewidencji przebiegu pojazdów,
• parkowanie pojazdów samochodowych w miejscu zamieszkania pracownika lub przedsiębiorcy – problematyka odliczenia 100% VAT – czy to możliwe?
• realna kontrola i nadzór nad sposobem używania pojazdów oraz prowadzeniem ewidencji przebiegu pojazdów – konsekwencja zaniedbań i nieprawidłowości.
d) pojazdy samochodowe przeznczone do dalszej odsprzedaży lub świadczenia usług wynajmu/leasingu:
• jakie warunki muszą być spełnione, żeby możliwe było odliczenia 100% podatku VAT przy nabyciu takich pojazdów?
• czy konieczne jest prowadzenie kilometrówki dla pojazdów demonstracyjnych?
• czy konieczne jest prowadzenie kilometrówki dla pojazdów przeznaczonych wyłącznie do wynajmu, jeżeli są używane w firmie do innych celów?

3. Zmiana przeznaczenia pojazdu samochodowego a wpływ na rozliczenie VAT:
a) okresy korekty dla pojazdów o wartości do 15 000 zł,
b) okresy korekty dla pojazdów o wartości powyżej 15 000 zł,
c) zmiana przeznaczenia skutkująca korektą VAT – sposób liczenia korekty oraz okres rozliczeniowy, w którym należy wykazać korektę,
d) zmiana przeznaczenia pojazdu a obowiązek złożenia lub aktualizacji VAT-26 – termin złożenia VAT-26 w przypadku zmiany przeznaczenia,
e) czy sprzedaż samochodu sanowi zmianę przeznaczenia skutkująca korektą VAT?
f) czy zmiana przeznaczenia pojazdu użytkowanego na podstawie umowy leasingu/wynajmu skutkuje korektą VAT?

4. Sprzedaż samochodu a podatek VAT:
a) sprzedaż samochodu – kiedy można zastosować opodatkowanie w systemie VAT-marża?
b) sprzedaż samochodu przez podatnika zwolnionego – na jakich zasadach możliwe jest zastosowanie zwolnienia?
c) sprzedaż samochodu osobowego przez podatnika zwolnionego – ryzyko utraty zwolnienia bez przekroczenia 200 000 zł,
d) sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu:
• kiedy istnieje możliwość odliczenia 100% VAT?
• sprzedaż poza podatkiem VAT – sprzedaż z majątku prywatnego,
• sprzedaż samochodu osobowego wykupionego przez podatnika zwolnionego – ryzyko utraty zwolnienia bez przekroczenia 200 000 zł.

II. Samochody w Firmie – Podatek CIT i PIT:

1. Ograniczenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku wydatków eksploatacyjnych związanych z samochodami osobowymi będącymi środkiem trwałym lub używanymi na podstawie umowy najmu, leasingu lub umowy o podobnym charakterze:
a) wydatki eksploatacyjne podlegające ograniczeniom KUP do 75%,
b) wydatki eksploatacyjne zaliczane do KUP w 100%:
• samochody osobowe, dla których prowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu,
• samochody osobowe, których konstrukcja wyklucza ograniczenia,
• samochody osobowe specjalnego przeznaczenia.

2. Samochód osobowy stanowiący środek trwały:
a) ograniczenia kosztów podatkowych amortyzacji dla pojazdów mieszczących się w definicji samochodu osobowego:
• limity amortyzacji dla samochodów osobowych innych niż elektryczne,
• limity amortyzacji dla samochodów osobowych będących samochodem elektrycznym,
• sposób liczenia proporcji dla potrzeb kosztów amortyzacji, w przypadku samochodów osobowych, których wartość przekracza ustawowe limity.
b) które samochody osobowe nie są objęte ograniczeniami kosztów amortyzacji?
c) limity KUP ubezpieczenia samochodu będącego środkiem trwałym – limity kosztów dla ubezpieczeń OC, NNW, AC, GAP – czy takie same jak dla amortyzacji?
d) prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu a ograniczenia kosztów amortyzacji i ubezpieczenia,
e) zbycie samochodu osobowego jako środka trwałego – skutki podatkowe CIT/PIT.

3. Samochód używane na podstawie umowy najmu/leasingu lub umów o podobnym charakterze:
a) limity kosztów dla samochodów osobowych innych niż elektryczne używanych na podstawie wynajmu długoterminowego (powyżej 6 miesięcy), leasingu lub umów o podobnym charakterze,
b) limity kosztów dla samochodów osobowych elektrycznych używanych na podstawie wynajmu długoterminowego (powyżej 6 miesięcy), leasingu lub umów o podobnym charakterze,
c) limity kosztów dla samochodów osobowych używanych na podstawie wynajmu krótkoterminowego w kraju,
d) limity kosztów dla samochodów osobowych używanych na podstawie wynajmu krótkoterminowego za granicą:
• jak ustalić limit kosztów,
• VAT innego kraju zawartego w fakturze za wynajem a KUP.
e) koszty ubezpieczenia samochodu użytkowanego w ramach najmu/leasingu lub umów o podobnym charakterze – limity kosztów dla ubezpieczeń OC, NNW, AC, GAP,
f) elementy raty leasingowej lub czynszu najmu a limity i ograniczenia kosztów podatkowych,
g) prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu a ograniczenia kosztów najmu/leasingu lub umów o podobnym charakterze,
h) sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu – konsekwencje w podatkach PIT/CIT.

4. Prywatny samochód osobowy używany dla celów działalności gospodarczej a skutki w podatku PIT:
a) prywatny samochód przedsiębiorcy używany dla potrzeb działalności a ograniczenia kosztów uzyskania przychodów:
• wydatki eksploatacyjne,
• koszty ubezpieczenia OC, NNW, AC.

5. Wykorzystywanie samochodów służbowych na cele prywatne – przychód pracownika z tytułu nieodpłatnego świadczenia:
a) zryczałtowany przychód – jakie elementy obejmuje?
b) wydatku nie objęte zryczałtowanym przychodem stanowiące dla pracownika przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia,
c) zryczałtowany przychód a osoby zatrudnione na podstawie kontraktu menadżerskiego.

6. Samochody prywatne pracownika lub zleceniobiorcy wykorzystywane na cele służbowe – koszty uzyskania przychodów:
a) ewidencja przebiegu pojazdu a limit kosztów – jakie wydatki obejmuje?
b) prywatny samochód elektryczny pracownika lub zleceniobiorcy wykorzystywany na cele służbowe – brak przepisów określających limit kosztów – sposób rozliczenia kosztów.