Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, nawet jeśli nie wykonuję swojej pracy, a jest to spowodowane czynnikami leżącymi po stronie pracodawcy. W takich sytuacjach pracownikowi przysługuje wynagrodzenie postojowe, o którym traktuje kodeks pracy.
Zgodnie z aktami prawnymi obowiązującymi w Polsce, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za wykonywaną pracę. W kodeksie pracy istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Przepisy te jednoznacznie wskazują sytuacje, w których pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie, pomimo tego, że faktycznie pracy nie świadczy. Taką sytuacją jest np. urlop wypoczynkowy – kiedy pracownik fizycznie jest nieobecny na stanowisku pracy, ale nadal jest zatrudniony i zachowuje prawo do pełnej wysokości pensji.
Bardzo podobna zasada będzie dotyczyć postoju w miejscu pracy, jeżeli doszło do niego z przyczyn niezależnych od pracownika. W takiej sytuacji pracownikowi należy się postojowe, o ile zostały spełnione dwa warunki, określone w Kodeksie pracy (art.81):
• Pracownik przez cały czas postoju w miejscu pracy, jest gotowy do jej podjęcia. Pracodawca ma prawo w każdym momencie wyznaczyć pracownikowi dni pracujące i miejsce, w którym ma się stawić. Po odbyciu pracy może dalej odesłać go na urlop. Pracodawca ma również prawo do tego, by powierzyć pracownikowi inne zadania, niż wykonywał on do tej pory, muszą one jednak mieścić się w kompetencjach pracownika. Za wykonaną prace na innym stanowisku niż dotychczas, pracownikowi przysługuje takie samo wynagrodzenia jak przed postojem w miejscu pracy. Pracodawca nie może obniżyć wynagrodzenia.
• Przestój w pracy wynika z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a nie z winy pracownika. Przepisy nie wskazują, że taki przestój w zakładzie pracy ma wynikać bezpośrednio z winy pracodawcy, wystarczy, że przyczyny leżą po jego stronie. Nie ma więc znaczenia czy przestój w pracy wynika z winy pracodawcy, czy jest on uzależniony np. od czynników gospodarczych. Sytuacje, które są wynikiem sytuacji gospodarczej w państwie, są tzw. ryzykiem pracodawcy.
Brak zapłaty za przestój w pracy, który spełnia warunki postojowego określonego w KP (art.81), może być podstawą do wniesienia pozwu przez pracownika.
Ile wynosi wynagrodzenie postojowe?
Pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie wynikające z jego umownego zaszeregowani, jeżeli na umowie została wyszczególniona pełna pensja lub stawka godzinowa. Jeżeli w umowie zawartej pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą nie została zawarta konkretna stawka za wykonaną pracę, a do tej pory rozliczenie odbywało się na zasadzie: za akord lub prowizję, pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia. W obydwóch przypadkach, wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż płaca minimalna.
Komu przysługuje postojowe?
Postojowe należy się pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę. Długość trwającej umowy jest bez znaczenia. Pracownicy zatrudnieni na umowę na czas określony mają takie samo prawo do postojowego jak pracownicy działający w ramach umowy na czas nieokreślony. Postojowe należy się każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie wyżej wymienionych sposobów zatrudnienia bez względu na wymiar godzinowy pracy.