Podwyższone i obniżone odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych.
Kiedy podatnik może skorzystać z obniżonej 50% stawki odsetek za zwłokę, a kiedy zapłaci sankcyjną stawkę 150%?

Od 1 marca 2017 roku ustawodawca wprowadził nowe struktury w jakich funkcjonują organy podatkowe. Cała administracja podatkowa oraz pion celny i skarbowy przyjęły nazwę Krajowa Administracja Skarbowa. Stworzono nowy organ podatkowy pod nazwą naczelnik urzędu celno-skarbowego, który przejął obowiązki dotychczas leżące w gestii urzędu kontroli skarbowej i urzędu celnego. Po takiej reorganizacji naczelnik urzędu celno-skarbowego może prowadzić kontrolę celno-skarbową również w zakresie podatkowym. W zawiązku z przeobrażeniem w organizacji organów podatkowych ustawodawca ustawą z dnia 16 listopada 2016 roku Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej dokonał zmian w przepisach Ordynacji podatkowej m. in. w zakresie odsetek od zaległości podatkowych.

Przypomnijmy, że od 2016 roku ustawodawca w art. 56a-b Ordynacji podatkowej stworzył możliwość zastosowania zarówno obniżonej tj. 50% stawki odsetek za zwłokę jak i podwyższonej tj. 150% stawki odsetek za zwłokę. Podwyższona znajduje zastosowanie jedynie do zaległości podatkowych w podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.

Aby skorzystać z obniżonej 50% stawki odsetek za zwłokę ustawodawca stawia pewne warunki, które łącznie muszą być spełnione tj.:
1) nastąpiło złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji i
2) dokonano zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Dokonując analizy ww. Przesłanek istotnym okazuje się być czas jaki upłynął od rozliczenia, które korygujemy. Jest to termin 6 miesięcy od terminu na złożenie deklaracji, którą koryguję oraz konieczność wpłaty zaległości podatkowej w terminie 7 dni od złożenia tej korekty. Należ zwrócić uwagę, że jest to korekta deklaracji nie poprzedzona jakimikolwiek działaniami organów podatkowych w zakresie tej korekty tj. nie doręczono zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, nie przeprowadzono czynności sprawdzających oraz kontroli podatkowej przez naczelnika urzędu skarbowego ale również od 1 marca 2017 roku nie nastąpiło doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej prowadzonej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Doręczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej jest momentem faktycznego wszczęcia tej kontroli.

Podwyższona stawka odsetek za zwłokę tj. 150% odsetek za zwłokę będzie miała zastosowanie w podatku VAT i akcyzie pod warunkiem, że nastąpiło:
1. zaniżenie zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego,
2. złożenie korekty deklaracji: po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej, w wyniku czynności sprawdzających, po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej.

Dodatkowo ustawodawca zastrzega, że w obu wyżej wymienionych przypadkach kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku musi przekraczać 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265), obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu. Od 1 stycznia 2017 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2000 zł. A zatem zaległość podatkowa wykazana w korekcie musi przekraczać wartość 10.000 zł oraz przewyższać 25% kwoty pierwotnie zadeklarowanej.

Ponadto podwyższona stawka odsetek od zaległości podatkowych tj. 150% stawki odsetek za zwłokę znajdzie zastosowanie w sytuacji gdy nastąpiło ujawnienie przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku. Jest to sytuacja, w której nie składamy korekty lecz pierwszą wersję deklaracji podatkowej.

Z powyższego wynika, że ustawodawca rozszerzył zapisy dotyczące odsetek od zaległości podatkowych również na nowy tryb jakim jest kontrola celno-skarbowa prowadzona przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Okazuje się bowiem, że również po wszczęciu kontroli celno-skarbowej nie może być zastosowana obniżona stawka odsetek za zwłokę (50%), a w przypadku podatku VAT i akcyzy korekta złożona po wszczęciu kontroli celno-skarbowej będzie obarczona wręcz podwyższoną stawką odsetek za zwłokę tj. 150% stawki odsetek za zwłokę.

Bardzo istotnym jest, że wyżej wymienionych regulacji nie stosuje się do zaległości w podatku od towarów i usług, w przypadku gdy ustala się dodatkowe zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 112b lub art. 112c ustawy o podatku od towarów i usług czyli w przypadku zastosowania tzw. dodatkowej sankcji w VAT 20%, 30% lub 100%, która obowiązuje od 1 stycznia 2017 roku i dotyczy okresów rozliczeniowych począwszy od 2017 roku. Ustawodawca uzasadnia to zastosowaniem zasady, że dwa razy za to samo przewinienie nie wolno karać.

Stawki odsetek za zwłokę, o których mowa w niniejszej publikacji ulegają obniżeniu lub podwyższeniu w stopniu odpowiadającym obniżeniu lub podwyższeniu podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, począwszy od dnia, w którym stopa ta uległa zmianie oraz są ogłaszane w drodze obwieszczenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Marcin Borkowski
Senior Associate
Kancelaria Podatkowa ADN

Jak stosować nowe przepisy podatkowe?
Sprawdź »

Kancelaria Podatkowa ADN oferuje rozwiązania prawno-podatkowe, które sprawdzają się w praktyce i pomagają efektywniej prowadzić biznes.
Skontaktuj się z nami! ✆ (22) 208 28 88 ✉ biuro@adn.pl ⇒ www.adn.pl