Moment nabycia nieruchomości a zwolnienie z opodatkowania w PIT
Zwolnienie z opodatkowania podatkiem PIT przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości w terminie 5 lat licząc od nabycia lub wybudowania wydaje się regulacją, która nie powinna wzbudzać większych wątpliwości praktycznych. Niestety przez szereg ostatnich lat fiskus nagminnie dokonywał nadinterpretacji momentu nabycia nieruchomości celem stwierdzenia powstania obowiązku podatkowego.
Przykładowo, w sytuacji nabycia bądź wybudowania nieruchomości (nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego) oraz śmierci jednego ze współmałżonków, organy podatkowe stawały na absurdalnym w mojej ocenie stanowisku, iż 5-letni termin zwolnienia wynikającego z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c UoPIT, rozpoczyna bieg z momentem nabycia spadku dla tej części przypadającej na udział nabyty przez podatnika w drodze spadku (tj. dla tej wartości nieruchomości odziedziczonej po zmarłym małżonku).
Takie stanowiska doprowadzały do określania zaległości podatkowej, do zapłaty wraz z odsetkami, przez podatników znajdujących się bardzo często w trudnej sytuacji finansowej, a co najistotniejsze w mojej ocenie, były nieprawidłowe na gruncie obowiązujących przepisów prawa.
W mojej ocenie w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c UoPIT (stanowiącym, iż źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie) ani innych regulacjach prawnych nie zostało zdefiniowane pojęcie ,,nabycie” na potrzeby przedmiotowego zwolnienia z opodatkowania. Rozszerzając wnioski, można dodatkowo wskazać, iż UoPIT nie doprecyzowuje w powyższej regulacji czy ,,nabycie” ma mieć formę odpłatną czy nieodpłatną, nie znajdujemy także uregulowania czynności lub zdarzenia prawnego związanego z nabyciem.
Konsekwentnie, moim zdaniem przedmiotowe pojęcie należy interpretować szeroko, ,,nabycie” powinno być rozumiane jako zdarzenie w wyniku, którego następuje przeniesienie / uzyskanie prawa własności do nieruchomości. Tym samym należałoby uznać, iż przez ,,nabycie” w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 UoPIT, w przypadku gdy nieruchomość należała do majątku małżonków przed śmiercią jednego z nich, należy uznać, to moment nabycia przez małżonków do majątku wspólnego. Na zasadność powyższego stanowiska wskazał m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 15 maja 2017 r. (sygn. akt II FPS 2/17)
W tym miejscu należy zatem podkreślić, iż z istoty wspólności majątkowej wynika, że nie jest fizycznie możliwe wyodrębnienie przypadającego każdemu z małżonków udziału w nieruchomości należącej do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską (współwłasność łączna, bez udziałowa, składniki majątkowe nią objęte przysługują niepodzielnie małżonkom). Co zatem idzie, w przypadku śmierci jednego z małżonków nie można stwierdzić, iż powstaje nabycie udziału w nieruchomości w drodze spadku, tj. nabycie w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 UoPIT.
Co istotne, na dzień dzisiejszy należy wskazać, iż moja ocena stanu faktycznego została zaaprobowana przez Ministerstwo Finansów, gdyż interpretacja ogólna znak: DD2.8201.3.2017.KBF wskazuje dobitnie na zwolnienie z opodatkowania PIT sprzedaży nieruchomości zakupionej czy wybudowanej wspólnie przez małżonków 5 lat przed sprzedażą, niezależnie od śmierci jednego z małżonków.
Końcowo podnieść należy, iż nieprecyzyjność regulacji prawnych (w tej sytuacji dotycząca pojęcia ,,nabycie”) wymaga stosowania zasady in dubio pro tributario, czyli obowiązującej od 1 stycznia 201 r. regulacji art. 2a Ordynacji podatkowej, tj. rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika. Na zasadność powyższego wskazał sam MF w interpretacji ogólnej z dnia 29 grudnia 2015 r., (znak: PK4.8022.44.2015), który stwierdził, iż ,,(…) jeśli występują wątpliwości co do znaczenia przepisu w konkretnej sytuacji faktycznej, których nie będzie można usunąć w wyniku prawidłowo prowadzonej wykładni przepisów prawa podatkowego, to wówczas, (…) należy przyjąć znaczenie przepisów korzystniejsze dla podatnika (…).”
Mateusz Cedro
Senior Associate
Kancelaria Podatkowa ADN
Rok 2018 przynosi rewolucje w podatkach!
Sprawdź najnowsze zmiany »
Kancelaria Podatkowa ADN oferuje rozwiązania prawno-podatkowe, które sprawdzają się w praktyce i pomagają efektywniej prowadzić biznes.
Zaufaj specjalistom! Zapewniamy pomoc prawną w każdej sytuacji! › www.adn.pl