Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla zawarcia umowy spółki cywilnej/umowy konsorcjum
Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych dla umów wspólnego przedsięwzięcia został wprowadzony nowelizacją ustawy o CIT, która weszła w życie od 1 stycznia 2015 roku.
W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. obowiązek powyższy zostaje podtrzymany. W związku z powyższym podatnicy nadal mają obowiązek objęcia dokumentacją podatkową takich zdarzeń, jak zawarcie umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze. Zachowany został również dotychczasowy próg, po przekroczeniu którego powstaje obowiązek przygotowywania dokumentacji, a mianowicie równowartość 50.000,00 EUR.
Zgodnie z treścią art. 9a ust 1e UoCIT (odpowiednio: 25a ust. 1 e UoPIT), za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, uznaje się również zawartą w roku podatkowym:
• umowę spółki niebędącej osobą prawną, w której łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 000 euro lub
• umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w której wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 50 000 euro.
Zgodnie z powyższym, na podstawie obowiązujących przepisów, zawarcie umowy spółki cywilnej bądź umowy konsorcjum może powodować powstanie obowiązku dokumentacyjnego dla wspólników spółki cywilnej, bądź członków konsorcjum, w sytuacji, kiedy w momencie zawierania takiej umowy są oni podmiotami powiązanymi.
W związku z powyższym, dla stwierdzenia, czy podmioty mają obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych z tytułu zawarcia umowy konsorcjum lub umowy spółki cywilnej należy zbadać, czy kumulatywnie wystąpiły wymienione warunki:
• doszło do transakcji,
• transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
• łączna kwota transakcji przekracza 50.000,00 euro
Jeżeli wszystkie powyżej wskazane warunki zostały spełnione, podmiot ma obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych w odniesieniu do zawartej umowy konsorcjum lub umowy spółki cywilnej (obowiązek dokumentacyjny dotyczy samej umowy i polega na udowodnieniu rynkowego udziału w zyskach i stratach stron umowy).
Zgodnie z powyższym, aby możliwa była weryfikacja warunków zawartej umowy spółki cywilnej lub umowy konsorcjum przez organy, strony umowy muszą być powiązane w momencie zawarcia umowy np. więzami kapitałowymi, zarządczymi, nadzorczymi, kontrolnymi, rodzinnymi. Umowy spółek (lub analogicznie konsorcjum) zawarte przez podmioty niepowiązane, nie podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji zgodnie z art. 9a UoCIT (art. 25a UoPIT).
Wątpliwość, na podstawie obowiązujących przepisów może rodzić fakt, czy w stosunku do podatników zawierających umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy spółki nieposiadającej osobowości prawnej stosowany powinien być próg dotyczący skali działalności podatnika zawierającego umowę (osiąganych przez niego przychodów lub kosztów) w roku poprzedzającym rok zawarcia umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy spółki niebędącej osobą prawną.
Stanowisko w tym zakresie nie zostało jeszcze ugruntowane przez organy podatkowe obowiązek, jednakże, biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisów, zasadnym wydaje się zajęcie stanowiska, iż sporządzenia dokumentacji podatkowej umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze zmaterializuje się przy przekroczeniu progu 50.000,00 EUR, niezależnie od wielkości przychodów lub kosztów podatnika, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, osiągniętych w poprzednim roku podatkowym.
Obowiązek sporządzenia dokumentacji powstanie również w tedy kiedy kontrakt, którego przedmiot stanowi wspólne przedsięwzięcie, jest zawierany ze stroną niezależną, ale podmiot powiązany wpływał na warunki współpracy. W sytuacji takiej, zawarcie umowy powinno zostać bowiem uznane za inne zdarzenie i podlegać udokumentowaniu po przekroczeniu progu, chociaż druga strona porozumienia nie pozostaje w żadnej relacji powiązania.
Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych dla umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze został również potwierdzony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 czerwca 2016 roku, sygn. akt: IPPB6/4510-263/16-5/AG, zgodnie z treścią której:
„ (…) W przypadku umowy spółki niebędącej osobą prawną obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje umowy, w których łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 000 euro. W przypadku umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze limit ten odnosi się do wartości wspólnego przedsięwzięcia określonego w tej umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości – do przewidywanej na dzień zawarcia umowy wartości wspólnie realizowanego przedsięwzięcia (art. 9a ust. 2a ustawy). Z przywołanych powyżej przepisów jasno wynika, że obowiązkiem dokumentacyjnym, o którym mowa w art. 9a ustawy, zostały objęte również umowy wspólnego przedsięwzięcia (w tym umowy konsorcjum). W przypadku zawarcia umowy wspólnego przedsięwzięcia, limit, od którego zależy obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych, odnosi się do wartości wspólnego przedsięwzięcia określonego w tej umowie, natomiast w przypadku braku określenia w umowie tej wartości – do przewidywanej na dzień zawarcia umowy wartości wspólnie realizowanego przedsięwzięcia.
Z uwagi na powyższe, konieczność sporządzania dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:
• dochodzi do transakcji,
• transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
• łączna kwota transakcji przekracza kwoty wskazane w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W związku z powyższym, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej cen transferowych nałożono na podatników zawierających umowy wspólnego przedsięwzięcia z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami, w przypadku przekroczenia limitów kwotowych, o których mowa w art. 9a ustawy. Podsumowując, Wnioskodawca zobowiązany będzie do prowadzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z zawartą umową konsorcjum z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy (…).”
Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy, wskazać należy, że obowiązkiem sporządzenia dokumentacji cen transferowych objęte jest nie tylko same zawarcie umowy konsorcjum lub umowy spółki cywilnej, obowiązek ten może również powstać dla transakcji realizowanych pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej lub członkami konsorcjum.
Powyższe wynika z faktu, iż przytoczone przepisy jasno wskazują, że przesłanką warunkującą powstanie obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla umowy spółki cywilnej lub umowy konsorcjum, jest istnienie powiązań pomiędzy podmiotami zawierającymi umowę.
Zgodnie z powyższym, jeżeli nie zostanie spełniony warunek dotyczący istnienia pomiędzy stronami umowy konsorcjum lub umowy spółki cywilnej powiązań, obowiązek dokumentacyjny nie powstaje w stosunku do samej umowy, ale spowoduje obowiązek sporządzenia dokumentacji dla innych transakcji zawieranych przez strony umowy. Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie powstanie również w przypadku świadczenia na rzecz konsorcjum bądź spółki cywilnej, usług przez jej wspólników/członków konsorcjum. Wskazać bowiem należy, że zarówno w odniesieniu do spółki cywilnej jak i w odniesieniu do konsorcjum, stroną umów zawieranych przez spółkę cywilną bądź konsorcjum są jej wspólnicy/uczestniczy konsorcjum, będący również podatnikami podatku dochodowego.
Mając na względzie powyższe, jeżeli wspólnicy spółki cywilnej/członkowie konsorcjum zawierają transakcje z podmiotami powiązanymi, przekraczające limity określone w art. 9a UoCIT (art. 25a UoPIT), to będą zobowiązani do przygotowania dokumentacji podatkowej. Kwestię powiązań należy tutaj jednak rozpatrywać w odniesieniu do samych wspólników/członków konsorcjum, a nie bezpośrednio do spółki cywilnej czy konsorcjum.
Obowiązek dokumentacyjny, o którym mowa powyżej, nie powstanie w przypadku zrealizowania transakcji przez wspólnika spółki cywilnej z samą spółką, bądź przez członka konsorcjum z tym konsorcjum, jednak powstanie on w momencie zrealizowania tej transakcji z innym wspólnikiem tej samej spółki bądź innym członkiem tego samego konsorcjum. Powyższe wynika przede wszystkim z faktu, iż zarówno zawarcie umowy konsorcjum, jak i umowy spółki cywilnej powoduje powstanie pomiędzy wspólnikami powiązania majątkowego, a realizowane od momentu zawarcia umowy spółki cywilnej lub konsorcjum transakcje pomiędzy wspólnikami lub członkami konsorcjum traktowane są jako transakcje zrealizowane pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Reasumując obowiązek dokumentacyjny nie powstanie w sytuacji, gdy spółka zawarła z podmiotem powiązanym umowę konsorcjum/umowę spółki cywilnej (o ile żaden z podmiotów zawierających umowę uprzednio nie był ze sobą powiązany), powstanie natomiast, jeżeli ta sama spółka, po zawarciu umowy spółki cywilnej/konsorcjum, następnie zawrze z podmiotem będącym stroną umowy konsorcjum/umowy spółki cywilnej, umowę o świadczenie usług bądź zrealizuje innego rodzaju transakcję.
Wykładowca Akademii Biznesu MDDP
Czy jesteś przygotowany do zmian?
Ceny transferowe 2017 »