Koncepcja Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) nie jest na świecie nowa: w bardzo wielu państwach, w tym należących do Unii Europejskiej, organy podatkowe wykorzystują podobne mechanizmy. Przykładowo można wskazać na Portugalię, Francję czy Niemcy. Problem, przed którym obecnie stają tzw. duzi podatnicy to tempo implementacji JPK do krajowego porządku prawnego. Już bowiem od 1 lipca 2016 r. pewne podmioty będą miały obowiązek wprowadzić nowe funkcjonalności informatyczne do swoich środowisk księgowych, a ciągle w omawianej materii jest wiele pytań, na które MF nie udzieliło jasnych odpowiedzi. Należy wskazać, iż na chwilę obecną brak jest również rozporządzenia wykonawczego, które opracowuje Minister Finansów dot. JPK.
Dla kogo JPK od 1 lipca 2016 r.?
Od 1 lipca 2016 r. obowiązek przekazywania ksiąg podatkowych organom podatkowym w formie JPK będą miały tylko duże przedsiębiorstwa. Za takie ustawodawca uważa przedsiębiorstwa, które w poprzednich dwóch latach obrotowych zatrudniały co najmniej 250 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty lub osiągały przychody 50 mln EUR mając jednocześnie sumę bilansową na poziomie co najmniej 43 mln EUR. Warto wskazać, iż wystarczy spełnić jeden z dwóch powyższych warunków, by być zobowiązanym do stosowania JPK.
Należy wskazać, iż zgodnie z aktualnym stanem legislacyjnym, przedsiębiorcy średni oraz mali będą zobligowani zaimplementować JPK w odniesieniu do struktury „Ewidencje VAT” już od 1 stycznia 2017 r., natomiast pozostałe sześć struktur są zobowiązani wdrożyć oni od 1 lipca 2018 r.
Natomiast w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców obowiązek przesyłania przy pomocy JPK wszystkich struktur pojawi się od 1 lipca 2018 r.
Czym jest JPK?
JPK to ustandaryzowany format mający na celu przekazywanie organom podatkowym swoich ksiąg podatkowych w pewnej określonej formie. Ustawodawca podzielił struktury na poszczególne grupy: księgi rachunkowe, wyciągi bankowe, magazyn, ewidencja zakupów i sprzedaży VAT, faktury VAT, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja przychodów.
Powyższe oznacza, iż każdy zobowiązany do wdrożenia JPK podatnik będzie musiał wyposażyć swoje środowisko księgowe, magazynowe i sprzedażowe w odpowiednie mechanizmy, które będą agregować i umieszczać dane oczekiwane przez Ministra Finansów w odpowiednim formacie. Dzisiaj bowiem podatnicy prowadzą księgi podatkowe w wielu różnych programach i środowiskach księgowych i nie ma jednolitego formatu pliku, łatwego do odczytu i analizy dla organów podatkowych.
Przed przedsiębiorcami i obsługującymi ich firmami informatycznymi oraz doradcami podatkowymi stoi zatem nie lada wyzwanie: w stosunkowo krótkim okresie czasu muszą oni bowiem przemyśleć i uporządkować swoje działania tak, by odpowiadały one wytycznym Ministra Finansów.
Cele wprowadzenia JPK i odpowiedzialność
Celem wprowadzenia JPK jest uproszczenie życia podatnikom oraz kontrolującym ich organom podatkowym. JPK uprości bowiem kontrolę, usprawni ją oraz odbiurokratyzuje. Przekazywanie danych organom podatkowym będzie się odbywało w formie elektronicznej, a nie jak jest powszechnie dzisiaj stosowane, w formie papierowej. Wydaje się jednak, iż wejście tak innowacyjnych i fundamentalnych zmian powinno być poprzedzone odpowiednio długim vacatio legis. Okres, który zaproponował ustawodawca może być zbyt krótki, by wszelkie działania informatyczne i podatkowe w przedsiębiorstwach zostały należycie przeprowadzone.
Ustawodawca nie przewidział specyficznych sankcji za niedostosowanie się do nowych przepisów i nie zaimplementowanie mechanizmów JPK w swoich środowiskach księgowych. W przypadku zatem uchybienia implementowanym regulacjom prawnym podatnik będzie ponosił odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Przypomnijmy zatem, że z tytułu bezzasadnego odmówienia okazania lub nieprzedstawienia organom podatkowym w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania i okazania wynika z przepisów prawa kara porządkowa może wynieść do 2.800 PLN, natomiast zgodnie z inną regulacją prawną, kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny nawet do 17.760.000 PLN.
Reasumując, wydaje się iż sama idea wprowadzenia JPK jest jak najbardziej uzasadniona, jednakże czas na zaimplementowanie tego typu rozwiązań powinien być stosownie dłuższy. Z całą pewnością rozsądnym wyjściem jest nawiązanie współpracy z dobrze poruszającym się w tej materii doradcą podatkowym oraz wzięcie udziału w seminarium.
Doradca podatkowy
Wykładowca Akademii Biznesu MDDP
Już dziś przygotuj się na zmiany!
Jednolity Plik Kontrolny (JPK) – nowe obowiązki »